SÉANADH: Is iad seirbhísí an Choimisiúin a d’ullmhaigh an treoirleabhar seo agus ní chuirtear an Choimisiún Eorpach faoi cheangal leis. Is í Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh, agus í sin amháin, atá inniúil ar dhlí an Aontais a léirmhíniú.
An oibleagáid chun siombail na tíre a dtéann an tiománaí isteach inti tar éis teorainn de chuid Ballstáit a chur isteach de láimh sa tacagraf, tá feidhm ag an oibleagáid sin ón 20 Lúnasa 2020 i leith tiománaithe atá ag tiomáint feithiclí atá feistithe le tacagraf analógach de bhun Airteagal 34(6)(f) de Rialachán (AE) Uimh. 165/2014, agus ón 2 Feabhra 2022 i leith tiománaithe atá ag tiomáin feithiclí atá feistithe le tacagraf digiteach, an chéad leagan den tacagraf cliste(1) san áireamh, de bhun Airteagal 34(7) an dara fomhír den Rialachán sin.
Is éard is príomhaidhm na forálacha sin forfheidhmiú na bhforálacha maidir le hoibríochtaí cabatáiste(2) agus maidir le postú tiománaithe(3) a éascú, cé go bhfuil feidhm aige maidir le gach feithicil a chumhdaítear le Rialachán (AE) Uimh. 165/2014, beag beann ar an gcineál oibríochta a dhéantar.
Is beart idirthréimhseach é an ceanglas seo sular féidir le leagan nua den tacagraf cliste(4) trasnuithe teorann a thaifeadadh go huathoibríoch. Gach feithicil a chlárófar den chéad uair ón 21 Lúnasa 2023, ní mór tacagraf den sórt sin(5) a bheith feistithe ann. Feithiclí a bhfuil tacagraf analógach nó digiteach neamhchliste feistithe iontu faoi láthair, beidh gá iad a iarfheistiú leis an tacagraf nua sin faoin 31 Nollaig 2024 ar a dhéanaí(6), agus beidh go dtí an 18 Lúnasa 2025 ar a dhéanaí ag feithiclí a bhfuil tacagraf digiteach acu faoi láthair chun an t-iarfheistiú sin a dhéanamh.(7) Ar deireadh, na feithiclí tráchtála éadroma uile a bhfuil a n-uasmhais incheadaithe idir 2.5 agus 3.5 tona agus atá ag gabháil d’iompar idirnáisiúnta nó do ghníomhaíochtaí cabatáiste idirnáisiúnta, ní mór dóibh a bheith feistithe leis an tacagraf sin ón 1 Iúil 2026, i gcur i bhfeidhm Airteagal 2(1)(aa) de Rialachán (CE) Uimh. 561/2006(8).
(1) Tacagraif chliste a chomhlíonann Iarscríbhinn IC a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2016/799 ón gCoimisiún go dtí an 20 Lúnasa 2023.
(2)Rialachán (CE) Uimh. 1072/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 21 Deireadh Fómhair 2009 maidir le rialacha comhchoiteanna le haghaidh rochtana ar an margadh idirnáisiúnta tarlaithe de bhóthar.
(3)Treoir (AE) 2020/1057 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Iúil 2020 lena leagtar síos rialacha sonracha i dtaca le Treoir 96/71/CE agus Treoir 2014/67/AE maidir le tiománaithe a phostú in earnáil an iompair de bhóthar agus lena leasaítear Treoir 2006/22/CE a mhéid a bhaineann le ceanglais forfheidhmithe agus Rialachán (AE) Uimh. 1024/2012.
(4) Tacagraf cliste a chomhlíonann Iarscríbhinn IC a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2016/799 ón gCoimisiún, arna leasú le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/1228 ón gCoimisiún an 16 Iúil 2021 lena leasaítear Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2016/799 a mhéid a bhaineann leis na ceanglais chun tacagraif chliste agus comhpháirteanna tacagraf cliste a dhéanamh, a thástáil, a shuiteáil, a oibriú agus a dheisiú.
(5) Airteagal 8(1), an ceathrú fomhír de Rialachán (AE) Uimh. 165/2014, in éineacht le hAirteagal 2 de Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/1228 ón gCoimisiún.
(6) Airteagal 3(4) de Rialachán (AE) Uimh. 165/2014.
(7) Airteagal 3(4a) de Rialachán (AE) Uimh. 165/2014.
(8)Rialachán (CE) Uimh. 561/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Márta 2006 maidir le comhchuibhiú reachtaíochta sóisialta áirithe a bhaineann le hiompar de bhóthar agus lena leasaítear Rialacháin (CEE) Uimh. 3821/85 agus (CE) Uimh. 2135/98 ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (CEE) Uimh. 3820/85 ón gComhairle.
Foráiltear le Rialachán (AE) Uimh. 165/2014 nach mór taifeadadh de láimh a dhéanamh ar shiombail na tíre ‘ag tús chéad stad an tiománaí sa Bhallstát sin’, agus ní mór an é sin a dhéanamh ‘ag an áit stoptha is gaire agus is féidir don teorainn nó ina diaidh’.
Tá an tsábháilteacht ar bhóithre ar phríomhchuspóirí Rialachán (CE) Uimh. 561/2006 maidir le tréimhsí tiomána, sosanna agus tréimhsí scíthe, agus is é an tacagraf an phríomhuirlis chun comhlíonadh na bhforálacha sin a sheiceáil. Sa chomhthéacs sin, níor cheart, i gcás ar bith, go gcuirfeadh comhlíonadh na hoibleagáide trasnuithe teorann a chur isteach de láimh oibleagáidí agus ceanglais maidir le sábháilteacht ar bhóithre i mbaol, dhá rud a leagtar amach i reachtaíocht an Aontais agus sa reachtaíocht náisiúnta. Dá bhrí sin, ní mór rialacha agus srianta maidir le sábháilteacht ar bhóithre a chur san áireamh go hiomlán sa mheasúnú ar a bhfuil i gceist leis an ‘áit stoptha is gaire agus is féidir’ tráth a ndéanann an tiománaí cinneadh i dtaca leis an áit le stopadh chun na críocha sin. Ba cheart, go háirithe, an easpa spásanna páirceála a d’fhéadfadh a bheith ar fáil i limistéir teorann a chur san áireamh, d’fhonn rioscaí a sheachaint go gcruthófaí plódú contúirteach i limistéir den sórt sin.
Sampla 1: Níor cheart glacadh le lána crua ná lána éigeandála ar bhóthar mar ‘áit stoptha fhéideartha’ chun críche an fhoráil seo a chomhlíonadh, agus chun na críche sin amháin, mar gur dócha go sáródh sé sin na ceanglais maidir le sábháilteacht ar bhóithre, amhail rialacha náisiúnta tráchta.
Sampla 2: Tar éis teorainn a thrasnú, feictear don tiománaí go bhfuil an lána luasmhoillithe go dtí an chéad limistéar páirceála blocáilte agus/nó go bhfuil an pháirceáil lán cheana féin. Sa chás sin, tá dhá rogha ag an tiománaí: is iad sin cur leis an bplódú sa lána luasmhoillithe nó leanúint ar aghaidh lena bhealach. I gcás ina gcuireann an chéad rogha sábháilteacht ar bhóithre i mbaol (go háirithe i gcás feithiclí taobh thiar), níor cheart a mheas gur ‘áit stoptha fhéideartha’ é an limistéar páirceála plódaithe sin de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh. 165/2014. Ba cheart don tiománaí an dara rogha a roghnú agus leanúint ar aghaidh lena bhealach go dtí an chéad áit stoptha fhéideartha eile. Dá bhrí sin, d’fhéadfadh sé gurb é an limistéar páirceála céanna ‘an áit stoptha is gaire agus is féidir’ do thiománaí amháin, ach ní i gcás tiománaí eile a théann thairis ag am nó ag dáta eile.
Conclúid:
Maidir leis na húdaráis forfheidhmiúcháin, a dhéanfaidh an fhoráil sin a fhorfheidhmiú ar deireadh ar an talamh, táthar ag súil go gcuirfidh siad i bhfeidhm pointe (f) d’Airteagal 34(6) chomh maith leis an an dara fomhír d’Airteagal 34(7) de Rialachán (AE) Uimh. 165/2014, sin agus go gcuirfidh siad san áireamh ábhair imní maidir le sábháilteacht ar bhóithre agus an tsolúbthacht a bhaineann leis an gcoincheap ‘ag an áit stoptha is gaire agus is féidir’. Dá bhrí sin, agus seiceáil á déanamh ar chomhlíonadh na hoibleagáide chun trasnuithe teorann ar an tacagraf a thaifeadadh, ní mór dóibh na cúinsí tráchta uile agus na srianta sábháilteachta ar bhóithre ar fad a chur san áireamh.
Ar an gcaoi chéanna, táthar ag súil go dtabharfaidh gnóthais iompair treoracha cearta dá dtiománaithe maidir le conas is féidir leo na rialacha maidir le ham tiomána agus scíthe a chomhlíonadh, mar a cheanglaítear le Rialachán (CE) Uimh. 561/2006(1) agus le Treoir (AE) 2020/1057.
(1) Airteagal 10(2) de Rialachán (CE) Uimh. 561/2006.